HR zou meer kennis moeten hebben van het brein, zegt Erik van Landewijk, neurowetenschapper en spreker op het congres Anders Werken. “Gedrag staat altijd in verband met wat er in het brein gebeurt. HR leert zo effectiever communiceren. Vooral handig bij organisatieveranderingen.” Maar ook leidinggevenden zouden wat Van Landewijk betreft de schoolbanken in moeten om effectiever te leren communiceren.
Waarom moet HR volgens u kennis hebben van het brein?
“Als je effectief wilt communiceren moet je weten waar de ander staat en wat hij bedoelt. Gedrag staat altijd in verband met wat er ergens in het brein gebeurt. Weten van waaruit iemand in zijn brein communiceert, zorgt ervoor dat je dezelfde taal spreekt. Dat je elkaar beter begrijpt.
Communiceren is dus niet beginnen bij waar je de ander naartoe wilt hebben, maar beginnen bij waar de ander zit. Als HR-manager leer je zo bijvoorbeeld om in te zien waarom het binnen een bepaald team misloopt. Vaak is dat omdat medewerkers vanuit verschillende delen van het brein met elkaar communiceren en totaal andere verwachtingen hebben.
Kunt u een voorbeeld geven?
“Als een medewerker zegt: ‘Ik word niet gewaardeerd’, dan heeft het geen zin om dat tegen te gaan spreken en allerlei zakelijke tegenargumenten op te noemen. Hij praat vanuit een ander deel van zijn brein, zijn emoties. Het is dus zaak om eerst daar op aan te sluiten.
Je moet als het ware een relatie met degene opbouwen, waardoor hij zich veilig voelt. Pas dan kun je gaan bouwen aan vertrouwen en respect. Ook voor leidinggevenden kan breinkennis dus heel leerzaam zijn, ze leren wat er in een ander omgaat en hoe ze aan kunnen sturen op bepaalde denk- en emotionele processen.”
Dit begint wel erg op neurolinguïstisch programmeren te lijken… Haakt de gemiddelde leidinggevende hier niet af?
”Effectief communiceren is geen gave en het gaat ook niet om aangeboren kwaliteiten. Iedereen, dus ook elke leidinggevende, kan dit leren. Daar ben ik van overtuigd. Breinkennis leert je naar het grote geheel te kijken en verruimt je bewustzijn waardoor je op een gelijkwaardig niveau met elkaar kunt communiceren. Het leert je in feite om door andermans ogen te kijken, waarom mensen op een bepaalde manier reageren. Hierdoor kun je effectiever communiceren en samen tot oplossingen komen.”
Kun je als HRM’er kennis van het brein ook gebruiken bij bijvoorbeeld de invoering van andere manieren van werken, bij organisatieverandering?
“Waar het om gaat is dat veranderingen vanuit het brein als bedreiging of als kans vorm kunnen krijgen. Een organisatieverandering kan bijvoorbeeld gepaard gaan met het inkrimpen van personeel. Of mensen krijgen een nieuwe werkplek en moeten met andere mensen samenwerken, in nieuwe teams, noem maar op. Mensen voelen zich dan onzeker en onveilig. Vaste patronen en status binnen een team vervallen er moeten nieuwe verhoudingen, routines en zekerheden worden gecreëerd.
Ze moeten zich dus eerst veilig voelen en weer een relatie opbouwen met hun collega’s. Pas als ze hun nieuwe plek hebben leren kennen en ze zich echt veilig voelen, dan staan medewerkers open voor een andere manier van werken. Dan komt een verandering echt van de grond. Als HR kun je daar dus op inspelen door meer aan teambuilding te doen, zorgen dat er een hechte band ontstaat en alle medewerkers zich weer veilig voelen Dan is een stevige basis gelegd om succesvol over te stappen op een andere manier van werken.”
Tip! Lees ook: Anders managen: ‘Weg met de HR-afdeling’
U verzorgt samen met Anjo Dimmers bij het congres Anders Werken de sessie Anders Beïnvloeden. U bespreekt dan een aantal do’s & don’ts. Kunt u al een tipje van de sluier oplichten?
“Als je wilt dan een medewerker iets gaat doen dan heeft het geen zin om te zeggen: “Ik wil dat je dit gaat doen en we hebben dus nu een afspraak”. Dan spreek je alleen je eigen verwachtingen uit maar je weet niet wat de ander verwacht. Zo creëer je weerstand. Helaas wordt er binnen organisaties nog maar al te vaak zo gecommuniceerd. Een gemiste kans. Verder is het handig om als vuistregel te nemen dat communicatie begint waar de ander zich bevindt. Anders praat je tegen een lege ruimte en is er geen contact.”
Wilt u echt aan de slag? Meld u aan voor het congres Anders werken en woon de sessie Anders beïnvloeden – Versterk uw effectiviteit door toegepaste breinkennis bij van Erik van Landewijk en Anjo Dimmers.
