Sinds maandag 16 maart wordt de toekomst van het kantoor danig op de proef gesteld. We werken op dringend advies van de regering zoveel mogelijk thuis. Niks mis mee zou je zeggen. Dat kan namelijk al wat langer. Amerikaanse bedrijven begonnen al in de jaren 70 met dit concept te pionieren. Dankzij internet en mobiele apparaten kunnen kantoor- of liever kenniswerkers tegenwoordig immers plaats- en tijdonafhankelijk werken.
Echter, ondanks dat de technologie het al 50 jaar mogelijk maakt om thuis te werken, was de verspreiding van het concept er tot voor COVID-19 nauwelijks. Wat is dat toch? Waarom bleven we steevast ritueel naar kantoor gaan? Was dat dan echt zo’n fijne plek, zo met z’n allen samen? Vond het management thuiswerken niet fijn? Of was er wat anders aan de hand? Die vragen heb ik me de afgelopen maanden vaak gesteld?
En ergens schemerde in het Financieel Dagblad van 29 oktober een deel van het antwoord door. Daar staat namelijk “Je kunt dus niet stellen dat vastgoedbedrijf Annexum geen rekening houdt met corona. Maar één dringend advies van het kabinet legt de beheerder van vastgoedfondsen wel deels naast zich neer: het thuiswerken. ‘Nee, ik houd me niet aan alle maatregelen’, geeft oprichter en ceo Huib Boissevain toe. ‘Anders worden m’n mensen doodongelukkig. En dat is niet goed voor hun gezondheid.’
Nog even los van of mensen in de zorg dit een sympathieke gedachte vinden. Los van hoeveel medewerkers Annexum telt en laten we dan ook maar even het geluk van die medewerkers buiten beschouwing laten, waarvan inmiddels wel 15% het coronavirus onder de leden heeft gehad zoals vermeld in hetzelfde artikel. Ik vermoed dat het hier niet gaat over deze zaken namelijk. Het gaat over ‘practice what you preach’.
Want welk belang heeft de vastgoedsector en wat daarmee gelieerd is bij massaal thuiswerken? Waarom zou ze dat promoten? Kantoren zijn economische goederen waar geld mee wordt verdiend als ze hip en happening zijn. Als werknemers elkaar daar ontmoeten, er (samen)werken en zich ermee identificeren. Daar is op zich niks mis mee.
Tip Volg de cursus ‘Huisvestingsstrategie en werkplekconcepten’ van Facto (21 januari 2021).
De verplichte thuiswerkperiode heeft echter een nieuw vertrekpunt gecreëerd voor de manier waarop we over de waarde van kantoren nadenken en maakt feitelijk een herijking van bestaande werkplekstrategie nodig. Werkgevers mogen zich dan oprecht de vraag stellen: in wiens belang is het om centrale huisvesting te hebben waar werknemers overal vandaan massaal naartoe komen? Welke alternatieven zijn er (onderzocht) die voor het functioneren van de organisatie en haar bestaansrecht minstens evenveel waarde opleveren?
Je kunt thuiswerken natuurlijk blijven zien als tijdelijke noodmaatregel en voor de verdere consequenties ervan je ogen sluiten. Feit is dat thuiswerken vraagt om nieuwe verdienmodellen voor heel veel sectoren en vastgoed is er daar één van. Bedenk eerder wat je in deze kunt leren van disruptors als Coolblue, Hellofresh en Picnic voor wie de particuliere voordeur de ingang bleek tot een goudmijn.
Dr. Herman Kok is universitair docent Facility Management aan Wageningen University en tevens CEO & Founder van Shign bv.